ฤาษีทัศนาจร เล่ม ๔

53 เขามีขายกันเกลื่อน ไปที่ไหนก็พบคําว่าไถๆ ไถแล้วก็แถมเตารีดด้วย เป็นอันว่าบรรดาไทยทั้งหลาย เทศเหล่านั้น ที่ขยายเขตแดนออกมา คือมีลูกมาก ท่านผู้ต้นตระกูลขยายเขตตั้งประเทศหย่อมๆ แหย่มๆ ออกมาแยะ และโดยเฉพาะอย่างยิ่งเขต โยนกนคร ก็เชียงรายน่ะเอง ก็มีอยู่หย่อมหนึ่ง ในสมัยที่พระพุทธเจ้ายังทรงพระชนม์อยู่ มีพระราชา ผู้ครองมีนามว่าอชาตศัตรู องค์นี้ขอได้โปรดทราบ ว่าไม่ใช่องค์เดียวกับที่กรุงราชคฤห์แล้ว ทําไม ท่านไปตั้งชื่อตรงกันก็ไม่ทราบ สมัยนั้น บรรดาท่านพุทธบริษัท เรื่องการเดินนี่ คนเก่งมาก เพราะว่า ไม่มีรถ มีการไปค้ามาขายติดต่อกันตลอดเวลา ท่านเล่าต่อไปอีกว่า นี่ว่ากันตามพงศาวดารภาคเหนือ หรือเมืองเหนือ เมื่อพระพุทธเจ้าทรงปรินิพพานแล้ว สาวกขององค์สมเด็จพระประทีปแก้ว มีนามว่า พระมหากัสสปมีพระชนม์มายุได้ ๑๒๐ ปี ตอนนี้ ตามพงศาวดารท่านเขียนไว้ว่า เวลานั้น พระพุทธศาสนาได้ล่วงไปแล้ว ๑๐๐ ปี คือ พ.ศ.๑๐๐ นั่นเอง พระมหากัสสปบวชเมื่อไหร่นี่ ดูท่าน มันจะเฝือๆ เหมือนกัน สําหรับ พ.ศ. นี่ อาตมาไม่รับรอง ถ้าจะรับรองก็แย่เต็มทีแล้ว เพราะว่าสมัย นั้น พระพุทธเจ้าก็ทรงพระชรามาก พระมหากัสสปก็แก่ ตอนที่พระพุทธเจ้าเดินทางมาปาวารเจดีย์ แล้วก็พระมหากัสสปจะแยกออก ธุดงค์ระหว่างนั้น ปรากฏว่าองค์สมเด็จพระทรงธรรมบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า เรียกพระ มหากัสสปให้เข้ามาเฝ้า แล้วก็มีพระพุทธบัญชาบอกว่า กัสสป ดูก่อนกัสสป เธอก็แก่แล้ว ตถาคตก็ แก่แล้ว การออกป่าออกธุดงค์น่ะเป็นของดี แต่ว่าเวลานี้เธอก็อายุมากแล้ว เธอควรจะหยุดเสีย รับ ไทยทานที่ชาวบ้านเขาถวายเถอะ การอยู่อรัญวาสีเป็นของลําบาก ทั้งนี้องค์สมเด็จพระผู้มีพระภาค เจ้า มีพระมหากรุณาธิคุณเป็นพิเศษ เห็นใจพระมหากัสสป แต่ความจริงบรรดาท่านพุทธบริษัท พระ อรหันต์ลําบากยาก เพราะว่าพระอรหันต์ทุกองค์ไม่ทําอะไรเพื่อส่วนตัวแล้ว เป็นมหาเศรษฐีใหญ่ เหมือนกับนํ้าที่เต็มตุ่มแล้ว เราเทนํ้าลงไปใหม่นํ้ามันก็จะไม่ลงไปในตุ่ม มันก็จะล้นออกไป ข้อนี้ มี